Της Μαρίας Κώστα Ζώτου Ειδική Παιδαγωγός MSc, Εξειδίκευση στις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες, Επιστημονικά Υπεύθυνη στα Διεπιστημονικά κέντρα «Δια…λόγου Τέχνη».

Πολλές φορές οι γονείς αναρωτιούνται για ποιους λόγους τα παιδιά τους ενώ έχουν διαβάσει πολλές φορές το μάθημα της Ιστορίας καθώς και άλλα θεωρητικά μαθήματα, την ορθογραφία τους, την προπαίδεια κτλ συνεχώς ξεχνούν αυτές τις γνώσεις και δεν είναι σε θέση να απαντήσουν σε ανάλογες ερωτήσεις. Μάλιστα κυριαρχεί και ο εκνευρισμός τους όταν ξεχνούν στο σχολείο τα βιβλία τους, τα τετράδια, το μπουφάν τους…..
Τα παιδιά με Δυσλεξία και γενικά με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες παρουσιάζουν ελλείψεις τόσο στην δεξιότητα της εστίασης της προσοχής και της μνήμης όσο και στην ανάκληση πληροφοριών. Καθώς οι μαθητές υπολείπονται σε αυτές τις δεξιότητες ξεκινούν να δυσκολεύονται ή και να αποτυγχάνουν και σε διάφορα γνωστικά αντικείμενα του σχολείου που απαιτούν αναπτυγμένες τις αντίστοιχες δεξιότητες.
Η μνήμη κατέχει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της μάθησης. Σε καθημερινή βάση ο μαθητής καλείται να θυμάται και να ανασύρει πλήθος πληροφοριών. Εφόσον δυσκολεύεται στην άμεση ανάκληση πληροφοριών η μάθηση παρεμποδίζεται και ενισχύονται οι μαθησιακές δυσκολίες.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των μαθητών με περιορισμένη μνήμη στο σχολικό περιβάλλον;
Κάποιες συμπεριφορές που εμφανίζουν οι μαθητές με δυσκολίες στη μνήμη είναι:
• Συχνά οι μαθητές με δυσκολίες συγκράτησης πληροφοριών εμφανίζουν χαμηλή σχολική επίδοση.
• Δεν συμμετέχουν ενεργά στο μάθημα.
• Δυσκολεύονται να ακολουθήσουν τις σύνθετες οδηγίες του δασκάλου και παραλείπουν πολλές πληροφορίες.
• Δυσκολεύονται να συγκρατήσουν όλες τις λέξεις μίας πρότασης που άκουσαν και να τις μεταφέρουν στο γραπτό τους με αποτέλεσμα να παραλείπουν γράμματα ή λέξεις ή και να τις αντικαθιστούν.
• Ξεχνούν τους αριθμούς που υπαγορεύει ο δάσκαλος ώστε να επιλυθεί μία μαθηματική πράξη.
• Δεν μπορούν να μάθουν τα στιχάκια ενός ποιήματος.

Δραστηριότητες ενίσχυσης της μνήμης
Μέσω της συστηματικής εξάσκησης της μνήμης των παιδιών μπορεί να ενισχυθεί η απόδοσή τους και να βελτιώσουν τις σχολικές τους επιδόσεις. Παρακάτω παρατίθενται ορισμένες δραστηριότητες ενίσχυσης της μνημονικής δεξιότητας:
• Υπαγορεύουμε στο παιδί 3 λέξεις και του ζητάμε να τις επαναλάβει. Η κάθε λέξη εκφωνείται ανά δευτερόλεπτο και ανάλογα με την επίδοση του παιδιού αυξάνουμε τον αριθμό των λέξεων.
• Η ίδια διαδικασία μπορεί να γίνει και με την εκφώνηση 3 μονοψήφιων αριθμών, όπου το πλήθος τους θα αυξάνεται σταδιακά.
• Υπαγορεύουμε στο παιδί μία πρόταση 3-4 λέξεων και ζητάμε να την επαναλάβει. Σταδιακά αυξάνουμε τον αριθμό των λέξεων της πρότασης.
• Δείχνουμε στο παιδί 3 εικόνες ή αντικείμενα ή σχήματα (ανάλογα με την ηλικία του), τα παρατηρεί και τα κρύβουμε. Στη συνέχεια του ζητάμε να αναφέρει με τη σωστή σειρά τα αντικείμενα που είδε ή να τα γράψει ή να τα ζωγραφίσει.
• Το παιχνίδι του Σουπερ Μάρκετ: δημιουργούμε μια ιστορία λέξεων, οι οποίες εμπλουτίζονται σταδιακά π.χ. πήγα στο σουπερ μάρκετ και πήρα ντομάτες. Το παιδί επαναλαμβάνει τη πρόταση και προσθέτει μια νέα λέξη. Το παιχνίδι συνεχίζεται έως ότου κάποιος ξεχάσει μία λέξη.
• Φτιάχνουμε μία μικρή λίστα για το σουπερ μάρκετ και ζητάμε από το παιδί να μας τα φέρει στο καρότσι.
• Υπαγορεύουμε στο παιδί μία μικρή ιστορία και του ζητάμε να την αναδιηγηθεί χωρίς να τροποποιήσει τις πληροφορίες.
• Κάνουμε ερωτήσεις στο παιδί που σχετίζονται με την καθημερινότητά του π.χ. Τι έφαγες σήμερα για πρωινό;
• Κάνουμε μία διαδρομή π.χ. στο πάρκο. Αφού μας παρατηρήσει το παιδί του ζητάμε να κάνει την ίδια διαδρομή.
• Λέμε στο παιδί τα υλικά μαγειρικής π.χ. ενός κεικ και μας τα φέρνει ή βάζει στο μπολ τα υλικά που του έχουν ζητηθεί με τη σωστή σειρά.
• Ζητάμε από το παιδί να τοποθετήσει τα βιβλία ή τα τετράδιά του με μία συγκεκριμένη σειρά στη σχολική τσάντα.