Αν θέλουμε να είμαστε γονείς ενός παιδιού που πρόθυμα δέχεται να μοιραστεί τα παιχνίδια και τη σοκολάτα του, θα πρέπει να το εκπαιδεύσουμε ανάλογα. H γενναιοδωρία όχι μόνο κληρονομείται αλλά και καλλιεργείται.

Αν θέλουμε να είμαστε γονείς ενός παιδιού που πρόθυμα δέχεται να μοιραστεί τα παιχνίδια και τη σοκολάτα του, θα πρέπει να το εκπαιδεύσουμε ανάλογα. H γενναιοδωρία όχι μόνο κληρονομείται αλλά και καλλιεργείται

Η γενναιοδωρία έχει να κάνει με τη συμπεριφορά του να δίνεις χωρίς να έχεις να περιμένεις τίποτα σε αντάλλαγμα. Είναι πράξη ανιδιοτελής και δείχνει ότι κάποιος νοιάζεται για τον άλλον και όχι μόνο για τον εαυτό του, συμπονά και θέλει να προσφέρει! Μπορεί να περιλαμβάνει την προσφορά του χρόνου, των γνώσεων, της εργασίας ή να έχει χρηματικό και υλικό υπόβαθρο.
Η γενναιοδωρία, δεν περιορίζεται σε καταστάσεις μεγάλης ανάγκης, αντίθετα περιλαμβάνει τις αγνές προθέσεις του ατόμου να δίνει και να προσφέρει για το κοινό καλό μέσα από την καρδιά του, και μπορεί να θεωρηθεί το αντίδοτο της απληστίας και της κτητικότητας! Συχνά ταυτίζεται με αρετή, για αυτό και η γενναιοδωρία είναι ευρέως αποδεκτή στις κοινωνίες ως ένα επιθυμητό χαρακτηριστικό!

Έρευνες δείχνουν ότι η γενναιοδωρία κάνει τους ανθρώπους πιο ευτυχισμένους. Όσο περισσότερο δίνεις, τόσο πιο ευτυχισμένος θα γίνεις! Τα συναισθήματα συμπόνιας, καλοσύνης και ευγένειας αφήνουν λιγότερα περιθώρια για αρνητικά συναισθήματα, και ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι βοηθώντας τους άλλους, ενισχύεται θετικά τόσο η σωματική όσο και η ψυχική υγεία των ανθρώπων!

Η ΓΕΝΝΑΙΟΔΩΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΙΣΘΗΜΑ ΤΟΥ “ΔΙΝΩ” ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ!

Η γενναιοδωρία, το να δίνεις και να μοιράζεσαι, είναι έννοιες που τα μικρά παιδιά δεν είναι αναπτυξιακά έτοιμα να κατανοήσουν. Ο κόσμος τους περιστρέφεται συνήθως γύρω από τον εαυτό τους και μπορεί να θεωρούν ότι τους ανήκουν τα πάντα. Η κτητικότητα χρησιμοποιείται στο σύνολο των νηπίων γιατί δίνει μια αίσθηση αυτονομίας και το δικαίωμα να κατέχουν!

Ακριβώς όπως το μπουσούλημα έρχεται πριν το περπάτημα, έτσι και η κτητικότητα έρχεται πριν από τη γενναιοδωρία. Καθώς τα παιδιά ωριμάζουν, αρχίζουν και αναπτύσσουν μεγαλύτερη ενσυναίσθηση και ανησυχία για το καλό των άλλων! Με αυτόν τον τρόπο θα δημιουργήσουν τις πρώτες τους σχέσεις και φιλίες!

Η ΓΕΝΝΑΙΟΔΩΡΙΑ ΕΙΝΑΙ (ΚΑΙ) ΘΕΜΑ ΗΛΙΚΙΑΣ

Η αλήθεια είναι πως τα παιδιά δεν είναι ικανά να καλλιεργήσουν τη γενναιοδωρία τους μέχρι κάποια ηλικία. Είναι παράλογο να περιμένουμε από ένα νήπιο τριών ετών να μοιραστεί με ευκολία τα παιχνίδια του. Αν το κάνει, θα το κάνει μηχανικά, μόνο και μόνο επειδή του το ζητάμε ή επειδή προσπαθούμε να του το επιβάλλουμε. Σε αυτή την ηλικία τα παιδιά δυσκολεύονται να καταλάβουν το λόγο για τον οποίο πρέπει να μοιράζονται. Επίσης, τα νήπια έχουν μεγάλη δυσκολία να κατανοήσουν την έννοια του χρόνου. Όταν η μαμά λέει «δώσε το παιχνίδι σου και θα το πάρεις μετά», απλούστατα δεν καταλαβαίνουν το «μετά». Για εκείνα το να δώσουν το παιχνίδι σημαίνει πως θα το χάσουν για πάντα. Αντίστοιχα, όταν πάρει στα χέρια του το παιχνίδι του φίλου του, το θεωρεί δικό του. Έτσι, οι γονείς θα πρέπει πρώτα να βοηθήσουν το παιδί τους να αποκτήσει σιγά – σιγά την αίσθηση του χρόνου και να κάνουν πιο συγκεκριμένο το «για λίγο» ή το «μετά». Έτσι το παιδί θα ξέρει τι να περιμένει και πόσο, και θα δει την όλη διαδικασία σαν παιχνίδι.

Μέχρι και την ηλικία των τριών ετών το παιδί πιστεύει πως το να δανείζει είναι κάτι που απλώς του επιβάλλουν οι άλλοι. Για εκείνο ο δανεισμός είναι κλοπή ή απώλεια. Άλλωστε, σε αυτή την ηλικία είναι πολύ επικεντρωμένο στο εγώ του, ώστε να ενδιαφέρεται για το τι ευχαριστεί τους άλλους. Το θέμα αυτό λοιπόν χρειάζεται λεπτούς χειρισμούς. Δεν υποχρεώνουμε το παιδί να δανείζει τα παιχνίδια του, αλλά το εξοικειώνουμε σταδιακά με την έννοια του δανεισμού και της γενναιοδωρίας προσπαθώντας να συσχετίσουμε αυτές τις έννοιες με το συναίσθημα της χαράς. Δηλαδή, «χαίρομαι όταν προσφέρω». Αν πάλι εκείνο δεν θέλει να δανείσει την κούκλα ή το αυτοκινητάκι του, τότε αυτό που θα πρέπει να κάνουμε είναι να το πλησιάσουμε με ένα χαμόγελο και απλώς να του πούμε: «Η Μαρία δεν θέλει την κούκλα σου για πάντα. Το μόνο που θέλει είναι να της δείξεις πώς παίζεις με την κούκλα και θα χαιρόταν πολύ αν της την έδινες να την κρατήσει λίγο στα χέρια της και να σ’ τη δώσει ξανά. Και εσύ θέλεις να χαρεί η φίλη σου η Μαρία, έτσι δεν είναι;».
Μετά τα τρία και μέχρι τα πέντε τους χρόνια, αυτό που μπορούμε να κάνουμε προκειμένου να τα ενθαρρύνουμε να είναι πιο γενναιόδωρα είναι να τους διδάξουμε την τέχνη της μοιρασιάς.

Για παράδειγμα, μπορούμε να τα βοηθάμε να ξεχωρίσουν τα παιχνίδια τους σε αυτά που μπορούν να χαρίσουν (αυτά που βαρέθηκαν), σε εκείνα που θα ήθελαν να μοιραστούν με τους φίλους τους και σε κάποια που θα ήθελαν να τα παίζουν ολομόναχα. Καλό θα ήταν να τους θυμίζουμε συχνά πόσο ευχαριστημένοι θα είναι οι φίλοι τους με αυτή τη μοιρασιά, αλλά και εμείς οι ίδιοι. Η επιβράβευση είναι πάντα καλή, όχι μόνο για τον αυθορμητισμό τους, αλλά και γιατί θα τα κάνει να νιώσουν πιο σίγουρα για τις γενναιόδωρες πράξεις τους. Επίσης, αυτό που βοηθάει πολύ είναι τα παιχνίδια που παίζονται με περισσότερα παιδιά. Ένα επιτραπέζιο, για παράδειγμα, μπορεί να διδάξει ένα παιδί ότι θα πρέπει να περιμένει υπομονετικά τη σειρά του για να παίξει και ότι η νίκη δεν μπορεί να είναι πάντα δική του. Επίσης, τα ομαδικά αθλήματα συνεισφέρουν στην καλλιέργεια της γενναιοδωρίας και της μοιρασιάς γιατί διδάσκουν στα παιδιά να μοιράζονται την ευθύνη όταν η ομάδα τους χάσει και τη χαρά τους όταν η ομάδα τους κερδίσει χάρη στην προσπάθεια όλων και όχι ενός.

ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ;

Η γενναιοδωρία είναι ένα χαρακτηριστικό που οι περισσότεροι γονείς θέλουν να δουν στα παιδιά τους, και αυτό γιατί στην πραγματικότητα, η γενναιοδωρία δείχνει και υποδηλώνει τον καλό χαρακτήρα του παιδιού! Τα παιδιά όμως δε γεννιούνται γενναιόδωρα. Οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και γενικότερα οι ενήλικες είναι αυτοί που θα διδάξουν και θα καλλιεργήσουν το γενναιόδωρο πνεύμα στα παιδιά μέσα από απλές πράξεις καλοσύνης!

Οι γονείς μπορούν να ξεκινήσουν με μικρά πράγματα που να είναι σε θέση να κατανοήσει το παιδί. Ανοίξτε την πόρτα σε κάποιον που δυσκολεύεται, προσφέρετε τη θέση σας σε ένα ηλικιωμένο άτομο ή σε κάποιον που την έχει ανάγκη, αγοράστε ένα επιπλέον μπισκότο ή σνακ για να το μοιραστεί το παιδί με κάποιον φίλο ή να το προσφέρει σε κάποιον συμμαθητή που ξέχασε το φαγητό του. Αυτά είναι κάποια από τα μικρά πράγματα που τα παιδιά μπορούν να κατανοήσουν και να κάνουν!

Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, ενθαρρύνετέ τα να μοιράζονται τα αγαπημένα τους παιχνίδια και πράγματα. Στην ηλικία των 6 με 8 ετών τα παιδιά, αρχίζουν και κατανοούν ότι γενναιοδωρία σημαίνει κάτι περισσότερο από την ανταλλαγή παιχνιδιών. Ακόμα και χωρίς τη γονική παρακίνηση, αρχίζουν να συμπάσχουν με το πώς νιώθουν οι άλλοι και μαθαίνουν ότι με το να δίνεις, μπορείς να βοηθήσεις όσους έχουν ανάγκη!

Οι γονείς μπορούν να λειτουργήσουν ως το θετικό παράδειγμα για τα παιδιά τους εξηγώντας τις δικές τους ανιδιοτελείς πράξεις. Για παράδειγμα, το ότι πήρατε δύο ίδια δώρα για τα γενέθλιά σας και το ένα το δωρίσατε στη φίλη σας γιατί ξέρατε ότι θα της αρέσει (ενώ θα μπορούσατε να το επιστρέψετε για να το ανταλλάξετε με κάτι άλλο), είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να διδάξετε στο παιδί μια γενναιόδωρη πράξη!

Συζητήστε με τα παιδιά τις ανάγκες και τις επιθυμίες των άλλων ανθρώπων και βοηθήστε τα να δουν τον κόσμο έξω και πέρα από τον εαυτό τους! Ξεκινήστε να διδάσκετε την έγνοια και τη σκέψη των φίλων και των άλλων μελών της οικογένειας. Αν για παράδειγμα το παιδί ζητήσει να φτιάξετε κρέπες με σοκολάτα, προτείνετε να καλέσετε και τον φίλο του να φάει μαζί σας γιατί ξέρετε πόσο πολύ του αρέσουν! Με αυτόν τον τρόπο απομακρύνετε το παιδί από την εγωιστική σκέψη και το βοηθάτε να είναι γνώστης των αναγκών των άλλων ανθρώπων.

Όταν παρατηρείτε εγωιστική συμπεριφορά στο παιδί, αποδοκιμάστε τον εγωισμό για να διδάξετε τη στάση της οικογένειάς σας απέναντι στη γενναιοδωρία. Αν για παράδειγμα το παιδί δε μοιράζεται παιχνίδια με το αδελφάκι του ή με κάποιο φίλο του πείτε, “Δε μου αρέσει όταν κρατάς όλα σου τα παιχνίδια για τον εαυτό σου. Στην οικογένειά μας μοιραζόμαστε. Σε παρακαλώ άφησε την αδελφή σου (ή τη φίλη σου) να παίξει με τα παιχνίδια σου”. Προσπαθήστε να μην καταφύγετε στην τιμωρία, γιατί το παιδί ενδέχεται να γίνει πιο προκλητικό και όχι πιο γενναιόδωρο.

Επαινείτε το παιδί όταν μοιράζεται και δίνει, και πείτε του πόσο περήφανους σας κάνει όταν σκέφτεται τους άλλους. Έτσι το παιδί θα νιώσει ότι κερδίζει το σεβασμό σας, αλλά θα νιώσει και χαρά που έκανε κάποιον άλλον ευτυχισμένο. Με αυτόν τον τρόπο η γενναιόδωρη συμπεριφορά θα αρχίσει να εκδηλώνεται πιο φυσικά στο παιδί!

Τα παιδιά όταν δίνουν και μοιράζονται, μαθαίνουν ότι μέσα από αυτήν τους την πράξη μπορεί να επηρεάσουν θετικά τη ζωή των άλλων ανθρώπων. Ακόμα και αν ένα μπισκότο ή παιχνίδι δεν κάνει τεράστια διαφορά στην καθημερινότητα ενός ανθρώπου που τα δέχεται, κάνει διαφορά στην αξιοπρέπειά του δεδομένου ότι δεν αγνοείται και δεν θεωρείται ασήμαντος ή ανύπαρκτος. Κάποιος είπε πως τα τρία πράγματα που ποθούμε περισσότερο στη ζωή μας, ευτυχία, ελευθερία, πνευματική γαλήνη, τα αποκτούμε πάντα αφού πρώτα τα προσφέρουμε εμείς σε κάποιον άλλον, και αυτό είναι το μήνυμα που πρέπει να περάσουμε οι μεγάλοι στα παιδιά!

*Η Παρασκευή Παπατσιφλικιώτη είναι δημοσιογράφος (μέλος της Ε.Δ.Σ.Τ.Ε), συγγραφέας και βρεφονηπιοκόμος – θεραπεύτρια λόγου με έδρα τη Θεσσαλονίκη.

Πηγή: neoskosmos.com